Artvin

Hamamlı Kilise (Merkez): Artvin il merkezine bağlı Hamamlı köyündedir. İl merkezine 32 km uzaklıkta olan kilise, Bağdatlı I. Sembat tarafından 923-958 de yaptırılmıştır. İşlemeli ve kapısındaki özelliğini günümüze kadar koruyabilmiş "güneş saati" ile etkileyici bir mimariye sahiptir.

Barhal Kilisesi (Altıparmak Kilisesi-Yusufeli): Yusufeli ilçesinin 12 km kuzeybatısındaki Altıparmak köyündedir. Cami olarak kullanılmakta ve tarihi özelliğini halen korumaktadır.Yapı, 10. yüzyılda “Vaftizci Yahya” adına Bagratlı Krallığı’nca inşa ettirilmiştir. Kilise üç nefli ve bazilikal planlı olup, 17. yüzyıl sonlarında camiye çevrilmiş ve halen cami olarak kullanılmaktadır. Düzgün taş işçiliğine sahip olan yapı oldukça sağlam durumdadır. Anıtsallığı görülmeye değerdir.

İşhan Kilisesi (Yusufeli): Yusufeli ilçesinin 11 km. doğusunda, Dağyolu (İşhan) köyündedir. 1008 yılında yapılan kilise, 1549 yılında Osmanlılar tarafından camiye çevrilmiştir. Kesme taştan yapılmış olan kilise kapısının üzerindeki yazıtı geometrik kabartmalar çevrelemektedir. Pencere kenarlarındaki süslemeler arasında yer alan ejderha ile aslanın boğuşmasını tasvir eden kabartma ilginçtir. Konik bir yapıya sahip olan kilise, orijinal halini korumaktadır.

Cevizli Kilise (Şavşat): Şavşat İlçesinin 6 km kuzeydoğusunda, Cevizli köyündedir. Bagratlı beylerinden Aşut Kukh tarafından 899-914 yıllarında yaptırılmıştır. Aşut Kukh'un mezarı bu kilisenin yanındadır. Bir Gürcü yapısı olan Cevizli Kilisesinin, dış yüzü sütun ve kabartmalarla süslenmiştir. Kuzeyindeki pencerelerin üzerinde İsa Peygamberin kabartması vardır. Kilisedeki koç başı kabartmaları ve çatısındaki koç başı heykelleri Bagratlıların, koçun kutsal sayıldığı Oğuzlara sempati duyduklarını göstermektedir.

Köprülü Kilise (Şavşat): Şavşat ilçesinin 7 km. kuzeybatısında yer alan Köprülü köyündedir. Bölgedeki kiliselerin merkezi sayıldığı tahmin edilmektedir. Kıpçaklı beylerinden Zor Tana tarafından yaptırılan kilisenin bugün yalnızca kalıntıları vardır.